Lý do đằng sau thời hạn sử dụng khác nhau của đồ uống trong cửa hàng

Thời hạn sử dụng của đồ uống trong cửa hàng thường thay đổi do một số yếu tố, có thể được phân loại như sau:

1. Phương pháp xử lý khác nhau:

Phương pháp chế biến được sử dụng cho đồ uống ảnh hưởng đáng kể đến thời hạn sử dụng của đồ uống.

• UHT(Nhiệt độ cực cao) Xử lý: Đồ uống được chế biến bằng công nghệ UHT được đun nóng đến nhiệt độ cực cao (thường là 135°C đến 150°C) trong thời gian ngắn, tiêu diệt vi khuẩn và enzyme một cách hiệu quả, nhờ đó kéo dài thời hạn sử dụng. Đồ uống được xử lý bằng UHT có thể để được trong nhiều tháng hoặc thậm chí lên đến một năm và thường không cần bảo quản lạnh. Phương pháp này thường được sử dụng cho sữa, cà phê pha sẵn, trà sữa và các loại đồ uống tương tự.
• Xử lý HTST (Thời gian ngắn ở nhiệt độ cao): Đồ uống được xử lý bằng HTST được đun nóng đến nhiệt độ thấp hơn (thường khoảng 72°C) và giữ trong thời gian ngắn (15 đến 30 giây). Mặc dù phương pháp này có hiệu quả trong việc tiêu diệt vi khuẩn nhưng không mạnh bằng UHT, do đó thời hạn sử dụng của những đồ uống này có xu hướng ngắn hơn, thường cần phải bảo quản lạnh và chỉ kéo dài vài ngày đến vài tuần. HTST thường được sử dụng cho sữa tươi và một số đồ uống có hàm lượng axit thấp.
• Xử lý ESL (Thời hạn sử dụng kéo dài): Xử lý ESL là phương pháp xử lý nhiệt nằm giữa phương pháp thanh trùng truyền thống và UHT. Đồ uống được đun nóng đến nhiệt độ từ 85°C đến 100°C trong vài giây đến vài phút. Phương pháp này tiêu diệt hầu hết các vi sinh vật một cách hiệu quả trong khi vẫn giữ được hương vị và chất dinh dưỡng, kéo dài thời hạn sử dụng lên vài tuần hoặc vài tháng và thường cần phải bảo quản lạnh. ESL được sử dụng rộng rãi cho sữa, trà pha sẵn và đồ uống trái cây.
• Máy ép lạnh: Ép lạnh là phương pháp chiết xuất nguyên liệu đồ uống không dùng nhiệt nên bảo quản tốt hơn các chất dinh dưỡng và hương vị. Tuy nhiên, do không thực hiện quá trình thanh trùng ở nhiệt độ cao nên vi sinh vật có thể phát triển dễ dàng hơn, do đó đồ uống ép lạnh có thời hạn sử dụng rất ngắn, thường chỉ vài ngày và cần phải bảo quản trong tủ lạnh. Ép lạnh thường được sử dụng cho nước trái cây pha sẵn và đồ uống tốt cho sức khỏe.
• Thanh trùng: Một số đồ uống sử dụng phương pháp thanh trùng ở nhiệt độ thấp (thường từ 60°C đến 85°C) để tiêu diệt vi sinh vật trong thời gian dài hơn. Những đồ uống này có xu hướng có thời hạn sử dụng lâu hơn so với đồ uống ép lạnh nhưng vẫn ngắn hơn các sản phẩm được xử lý bằng UHT, thường kéo dài từ vài tuần đến vài tháng. Thanh trùng thường được sử dụng cho các sản phẩm sữa và đồ uống.

2. Phương pháp điền:

Phương pháp chiết rót có tác động trực tiếp đến thời hạn sử dụng và điều kiện bảo quản của đồ uống, đặc biệt là sau khi xử lý nhiệt.

• Làm đầy nóng: Đổ nóng bao gồm việc đổ đầy đồ uống đã được đun nóng đến nhiệt độ cao vào thùng chứa, sau đó được niêm phong ngay lập tức. Phương pháp này ngăn không khí và các chất gây ô nhiễm bên ngoài xâm nhập, do đó kéo dài thời hạn sử dụng. Chất làm nóng thường được sử dụng cho sữa, đồ uống và súp uống liền, thường kết hợp với phương pháp xử lý UHT hoặc ESL.
• Làm đầy lạnh: Làm nguội bao gồm việc đổ đầy đồ uống đã được làm lạnh vào thùng chứa và đảm bảo bịt kín. Phương pháp này thường yêu cầu môi trường vô trùng và được sử dụng cho đồ uống không qua xử lý nhiệt, chẳng hạn như nước trái cây ép lạnh. Vì những đồ uống này chưa được khử trùng bằng nhiệt nên chúng phải được bảo quản trong tủ lạnh và có thời hạn sử dụng ngắn hơn.
• Làm đầy vô trùng: Làm đầy vô trùng là nói đến việc làm đầy vật chứa trong môi trường vô trùng, thường sử dụng không khí hoặc chất lỏng vô trùng để loại bỏ bất kỳ vi sinh vật nào bên trong vật chứa. Chiết rót vô trùng thường được kết hợp với xử lý UHT hoặc ESL, cho phép bảo quản đồ uống ở nhiệt độ phòng trong thời gian dài. Phương pháp này thường được sử dụng cho sữa pha sẵn, nước ép trái cây và các loại đồ uống tương tự.
• Làm đầy chân không: Hút chân không bao gồm việc đổ đầy một thùng chứa và tạo chân không bên trong để ngăn không khí xâm nhập. Bằng cách giảm tiếp xúc với không khí, thời hạn sử dụng của sản phẩm được kéo dài. Phương pháp này được sử dụng cho những sản phẩm cần thời hạn sử dụng lâu hơn mà không cần xử lý ở nhiệt độ cao, chẳng hạn như một số thực phẩm dạng lỏng.

3. Phương pháp đóng gói:

Cách đóng gói đồ uống cũng ảnh hưởng đến thời hạn sử dụng của nó.

• Bao bì kín: Bao bì kín (như lá nhôm hoặc màng composite) giúp ngăn không khí, ánh sáng và hơi ẩm xâm nhập vào thùng chứa, làm giảm sự phát triển của vi sinh vật và do đó kéo dài thời hạn sử dụng. Đồ uống được xử lý bằng UHT thường sử dụng bao bì kín, có thể giữ sản phẩm tươi ngon trong nhiều tháng.
• Bao bì chai thủy tinh hoặc nhựa: Nếu bao bì không được niêm phong đúng cách, đồ uống có thể tiếp xúc với không khí và vi khuẩn bên ngoài, làm giảm thời hạn sử dụng.
• Đồ uống đóng chai để làm lạnh: Một số đồ uống cần được bảo quản lạnh ngay cả sau khi đóng gói. Những đồ uống này có thể không có bao bì kín hoàn toàn hoặc có thể chưa trải qua quá trình xử lý nhiệt chuyên sâu, dẫn đến thời hạn sử dụng ngắn hơn.

4. Phụ gia, chất bảo quản:

Nhiều sản phẩm đồ uống sử dụng chất bảo quản hoặc chất phụ gia để kéo dài thời hạn sử dụng.

• Chất bảo quản: Các thành phần như kali sorbat và natri benzoat ức chế sự phát triển của vi sinh vật, từ đó kéo dài thời hạn sử dụng của đồ uống.
• Chất chống oxy hóa: Các thành phần như vitamin C và vitamin E ngăn chặn quá trình oxy hóa các chất dinh dưỡng trong đồ uống, giữ được hương vị và độ ổn định màu sắc.
• Không thêm chất bảo quản: Một số sản phẩm đồ uống được tuyên bố là “không có chất bảo quản” hoặc “tự nhiên”, nghĩa là không thêm chất bảo quản và những chất này có xu hướng có thời hạn sử dụng ngắn hơn.

5. Thành phần đồ uống:

Các thành phần trong đồ uống quyết định mức độ dễ hỏng của nó.

• Sữa nguyên chất và các sản phẩm từ sữa: Sữa nguyên chất và các sản phẩm từ sữa khác (chẳng hạn như sữa chua và sữa lắc) chứa nhiều protein và lactose hơn, khiến chúng dễ bị vi khuẩn phát triển hơn. Chúng thường yêu cầu xử lý nhiệt hiệu quả để kéo dài thời hạn sử dụng.
• Nước giải khát và trà trái cây: Đồ uống có chứa nước ép trái cây, đường, hương vị hoặc màu sắc có thể có nhu cầu bảo quản khác nhau và có thể ảnh hưởng đến thời hạn sử dụng tùy thuộc vào thành phần cụ thể được sử dụng.

6. Điều kiện bảo quản và vận chuyển:

Cách thức bảo quản và vận chuyển đồ uống có thể có tác động đáng kể đến thời hạn sử dụng của nó.

• Làm lạnh so với lưu trữ ở nhiệt độ phòng: Một số đồ uống cần được bảo quản lạnh để ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn và hư hỏng. Những đồ uống này thường được dán nhãn “cần để trong tủ lạnh” hoặc “để trong tủ lạnh sau khi mua”. Tuy nhiên, đồ uống được xử lý bằng UHT thường có thể được bảo quản ở nhiệt độ phòng trong thời gian dài.
• Điều kiện vận chuyển: Nếu đồ uống tiếp xúc với nhiệt độ cao trong quá trình vận chuyển, thời hạn sử dụng của chúng có thể bị rút ngắn vì việc kiểm soát nhiệt độ không đúng cách có thể làm tăng tốc độ hư hỏng.

7. Xây dựng và chế biến sản phẩm:

Việc xây dựng và chế biến đồ uống cũng ảnh hưởng đến thời hạn sử dụng của nó.

• Đồ uống một thành phần so với đồ uống pha trộn: Đồ uống một thành phần (chẳng hạn như sữa nguyên chất) thường chứa nhiều thành phần tự nhiên hơn và có thể có thời hạn sử dụng ngắn hơn. Đồ uống pha trộn (chẳng hạn như trà sữa, sữa có hương vị hoặc cà phê uống liền) có thể được hưởng lợi từ các thành phần giúp kéo dài thời hạn sử dụng.